Als je veilig gehecht bent voel je je in je basis verbonden met jezelf en ben je volwaardig beschikbaar voor een liefdesvrije interactie. Dat betekent dat jevrij van angst bent en open staat voor een wederkerige strrom van geven en ontvangen. Het voelt dan veilig om je zowel met je hart (intimiteit) als met je bekken/geslacht (seksualiteit) diep te verbinden met de ander. Het vermogen je te verbinden gaat samen met het vermogen je te begrenzen. Je hebt je openheid en speelsheid behouden en voelt je veilig om de liefde in je hart én je seksuele lust in je lijf tot volle expressie te brengen met een liefdespartner. We spreken dan over verbonden seksualiteit.
Voor velen is het samenspel tussen liefde en lust een wensdroom en moeilijk of beangstigend om duurzaam toe te passen. Voor mensen bij wie een veilige hechting zich niet heeft kunnen ontwikkelen, stromen intimiteit en seksualiteit niet zo vrij. De oorsprong daarvan kan liggen in de vroege kindertijd waar je niet veilig en begrensd ontvangen werd door je moeder of vader met je kinderlijke verliefdheid of seksuele impulsen. Of mogelijk heb je kwetsuren opgelopen of grensoverschrijdende ervaringen meegemaakt. Een moeder- en/of vaderwond heeft als gevolg dat je onveilig gehecht raakt en je hart en/of bekken geblokkeerd raken, we spreken dan van een gebonden seksualiteit. Misschien heb je er als kind nog niet bewust last van die onveilige hechting maar in latere partnerrelaties komen deze blokkades aan de oppervlakte. Het is een hele weg om deze connectie vooralsnog te kunnen maken.
Ervaar je in relaties een dynamiek waarbij je je hart kunt openen maar je bekken niet? Of open jij jezelf juist makkelijker in je seksualiteit maar houd je je liefde daarbij op afstand? Dan zijn je hart en bekken niet met elkaar in verbinding. We spreken dan over gebonden seksualiteit: òf het hart is geopend, òf het bekken, maar niet beiden tegelijkertijd; een van de twee houd je uit verbinding. Je bent dan niet volledig beschikbaar. Het is té spannend of het voelt té onveilig om jezelf in beiden te openen. Als je gevangen zit in een liefdesbange levensdans van verlatingsangst (angst om verlaten te worden) en bindingsangst (angst om zich te binden) is de kans groot dat je dit herkent.
Ter info: 1. "Liefdesbang" (H. Cuppen) ontstaat als je de verbinding met de ander voor laat aan op de verbinding met jezelf. Je probeert liefde van buitenaf te krijgen door de relatie met jezelf op te geven. 2. Er speelt een sterk krachtenveld tussen bindingsangst en verlatingsangst die voortkomt uit een diepe angst voor verlies van liefde. In relaties ervaren we de diepste intimiteit en daardoor lopen we juist daar het grootste risico om liefde te verliezen. Iemand met verlatingsangst trekt onbewust een partner aan met bindingsangst en omgekeerd. Zo ontstaat een veilige tussenruimte waardoor de ander niet te dichtbij kan komen. Het is een veiligheid en tevens overlevingspatroon om te zorgen dat ze niet opnieuw gekwetst, afgewezen of verlaten worden door iemand die hen dierbaar is (Hannah Cuppen).
Als je hart open is maar je bekken gesloten, ontbreekt het aan passie en lust. Er is veel intimiteit maar de seksualiteit doet niet mee. Misschien praat je over seks of fantaseer je erover maar je komt niet tot de seksuele daad. Je kunt als partners bijvoorbeeld hele goede ‘maatjes’ zijn, die als de beste een gezin kunnen managen, maar je ontwijkt de seks of stelt het steeds uit. Dit zijn de ‘broer-zus’ relaties. Er is een diepe angst om je over te geven aan de seksuele stroom. 'Je blijft verwijlen in het voorhof' zei onze prof seksuologie Piet Nijs ons ooit.
Als je bekken open is maar je hart gesloten, dan ervaar je seksualiteit zonder hartverbinding.
Je kunt de lust toelaten maar zonder de intimiteit van het hart. Je mist dan afstemming, kwetsbaarheid en verbinding. Dit leidt vaak tot doelgerichte seks die toewerkt naar een snelle ontlading. Dit kan variëren van een vluggertje zonder oogcontact, seks met het licht uit tot het masturberen bij het kijken naar porno. Dat kan best leiden tot een bevredigend hoogstandje in technische seks maar het is vluchtig, kortstondig en er ontbreekt iets. Er is een angst om je te laten ontmoeten in je kwetsbaarheid en authenticiteit. De ander mag niet te dichtbij komen. Je hebt mogelijk ooit (onbewust) besloten je niet meer te laten raken of kwetsen. Het hart blijft gesloten.
Als je je voornamelijk kunt identificeren met de mannelijke energie (je bent een ‘mannen-man’ of vrouw met veel mannelijke energie) voel je je vaak geblokkeerd in je hart. Bij een man is het hart de ontvangende pool en daardoor een kwetsbaar gebied. Als er niet zorgvuldig met de gevoelens van een man wordt omgegaan, bijvoorbeeld door scherpe woorden, miskennen van zijn mannelijke identiteit of kwetsende opmerkingen, zal de man als antwoord zijn hart steeds verder sluiten. In de seks zul je als man dan sneller gericht zijn op het scoren en presteren en op een zo snel mogelijke ontlading, je gaat het elders halen (porno of een derde) of je meldt je helemaal niet meer.
Als je je kunt identificeren met de vrouwelijke energie (je bent een ‘vrouwen-vrouw’ of man met veel vrouwelijke energie) kun je je geblokkeerd voelen in je bekkengebied, waardoor je seks uitstelt of ontwijkt. Bij een vrouw is het bekkengebied de ontvangende pool en daarmee voor haar extra kwetsbaar. Je ervaart als vrouw snel een grensoverschrijding in het geslachtsgebied, waar de toenadering op seksualiteit van mannen (of vrouwen) dwingend kan overkomen. Als een partner niet eerst vanuit zijn/haar hart de verbinding maakt, maar direct op zijn/haar doel afgaat, zul je dat als vrouw snel als een energetische grensoverschrijding ervaren.
Een dynamiek speelt altijd in een krachtenveld van twee (of meer) mensen. Je kunt je misschien bij een emotioneel onbeschikbare partner voluit geven waardoor het lijkt of je hart en bekken open zijn, maar zodra je een emotioneel beschikbare partner tegenover je hebt, blijkt dat ineens anders en kom je je verwondingen tegen in hart en/of bekken.
Partners trekken elkaar vaak aan op basis van verwonding. Dit noemen we een traumabond. Je trekt elkaar aan omdat er een wederzijds belang is om trauma te vermijden. Daarop vind je elkaar. Na enige tijd wordt het trauma toch getriggerd. Vaak is dat het moment waarop relaties breken of er een sterke dynamiek van aantrekken en afstoten ontstaat. Iedere trigger is echter ook een kans om het onderliggend trauma te bevrijden. Het vraagt veel moed en veiligheid om dit in jezelf aan te kunnen kijken en dat in verbinding te brengen met je partner.
Als je in een liefdesbange dans zit wordt vaak te weinig tijd genomen voor de opbouw van hechting en de verdieping in intimiteit en ga je te snel over naar seksualiteit. Er is nog niet genoeg verbinding opgebouwd waardoor de trekkracht van de dynamiek alleen maar versterkt wordt. Seks zorgt voor een sterke binding. Als verlatingsangstige geef je je bekken vaak te snel om op die manier de ander voor je te winnen en aan je te binden. Je checkt niet eerst of je ook welkom bent met je kwetsbaarheid en of de ander een waardige partner is. Als bindingsangstige komt je dat vaak ‘goed’ uit aangezien je dan geen commitment vanuit je hart hoeft aan te gaan en je zo toch kunnen genieten van de korte termijn kick die je voor even vervulling geeft. Je hoopt dat de ander daarna niet ‘moeilijk’ gaat doen door emotioneel van alles van je te willen.
Als je een gelijkwaardige en wederkerige relatie wilt waarin liefde en lust met elkaar verbonden zijn, dan is het belangrijk om tijd te nemen en elkaar beter te leren kennen voordat je direct de stap zet naar seksualiteit. In deze diepere verbinding ontstaat er een veilige hechting waaruit de volgende stap zich van nature ontvouwt. Pas als hart en bekken met elkaar verbonden zijn, ontstaat er een hart-verbonden seksualiteit. Intimiteit en seksualiteit komen dan samen. Alles mag er zijn en mag gevoeld worden. Het is veilig om je kwetsbaarheid en je lust te laten zien. Dat is verbonden seksualiteit. Deze vorm van seksualiteit geeft je de diepste vervulling. Om dit met jezelf en een ander te beleven, is het nodig om je eigen hart en bekken met elkaar te leren verbinden.
Tantra gaat om veel meer dan om seks. Het is een oosterse levenswijze én een liefdevol levenspad dat niet focust op ‘moeten’ maar op ‘mogen’. Het bevat 112 meditatietechnieken waarvan er slechts vier over seksualiteit gaan. Je kan tantra gebruiken om bewuster te ademen, te wandelen, te eten en te drinken. In het Westen speelt het seksuele aspect van tantra wel een grotere rol maar ook dan draait het niet per se om het uitstellen van een orgasme. Tantra reikt je mogelijkheden aan om via seksualiteit een bewustzijnsverruiming te creëren. En dat heeft nut tot ver buiten de slaapkamer.
Mensen vrijen het liefst wanneer ze verliefd zijn en wanneer er seksuele aantrekking is. Bij deze vorm van vrijen komt er dopamine vrij (gelukshormoon), iets waaraan je verslaafd kan geraken. Dat kan een valkuil worden. Als na een tijdje de sterke aantrekking afneemt gaan koppels er quick fixes, attributen of andere partners bijhalen om datzelfde gevoel opnieuw op te roepen.
Tantraseks daarentegen werkt meer op oxytocine (liefdeshormoon). Dat krijg je door te strelen, te knuffelen elkaar in de ogen te kijken, te kussen of aan een uitgebreid voorspel te doen. Tantraseks vertrekt dus niet noodzakelijk vanuit spanning en seksuele drive, maar vanuit ontspanning en liefde. Het gaat niet om klaarkomen an sich maar om het contact zelf. Wanneer je vrijt met jezelf of met een ander, vanuit en gevoel van ontspanning (slow seks) en niet onder druk van spanning die je in je bekken voelt, dan gaan zuurstof en bloed zich beter verspreiden over je hele lichaam en zich niet louter centraliseren in je bekken. Bij tantraseks vertragen, voelen en genieten we van alles wat er in het lichaam gebeurt en alle emoties zijn daarbij welkom en leren we surfen op de golven. En zoals met alles, oefening baart kunst.
Een deel van deze tekst is ontleend aan de inzichten en de blog van Hannah Cuppen. Zij schreef drie aanbevelenswaardige boeken over verlatingsangst en bindingsangst en verzorgt interessante webinars en groepsbegeleidingen. (hannahcuppen.nl)
Voor tantrische workshops en initiatielessen voor singles en koppels kan u terecht bij Inge Leemans van ‘Rising Heart’. (risingheart.be).
Nieuwsbrieven die naadloos aansluiten bij dit thema:
Kussen: overschat of onovertroffen
Seksuele prestatiedrang versus seks met een extra dimensie
Make more love: Vrijen kan je leren!
Wat maakt goede seks, wat maakt seks goed?
Aanbevolen lectuur:
Cuppen, H. (2014). Liefdesbang: overwin verlatingsangst en bindingsangst. AnkhHermes, Utrecht.
Cuppen, H. (2019). Liefdeskunst: het werkboek bij liefdesbang. AnkhHermes, Utrecht.
Cuppen, H. (2017). Liefdesroep: richtingwijzer naar levensvervulling. AnkhHermes, Utrecht.
Alle rechten voorbehouden - Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur worden verveelvoudigd - © 2024 - Privacyverklaring