De Fontein | Patricia Meyntjens

Patricia Meyntjens

Levenswijzer: De Fontein

Deel 4: Vind je plek. Grip op je leven door inzicht in je familiesysteem die als een fontein op je neervloeit...

Loop je in je leven keer op keer tegen hetzelfde probleem aan en krijg je vaak een onbestemd gevoel? Neem je teveel verantwoordelijkheid en geef je meer dan je durft te vragen of ontvangen ? Voel je je vaak overmatig schuldig en sloof je je uit om iedereen te vriend te houden? Raak je verzeild in gevechten met ‘autoriteiten’, zit je vastgeroest in een foute relatie of is de band met je ouders moeizaam?

Dan biedt de metafoor van de fontein inzicht in je familiesysteem en je ervaringsgeschiedenis. Elke generatie vertegenwoordigt een bak van de fontein en dient de generatie die daaronder ligt te bevloeien. Heb jij voldoende water mogen ontvangen vanuit de fonteinbakken boven je?

Hier geldt de quote van Kierkegaard: “Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden maar moet voorwaarts worden geleefd.” (deel 1).

Soms kun je crisissen in je leven onvoldoende begrijpen; je voelt dat er iets ongrijpbaars is. Er lijkt een onzichtbare onderstroom te bestaan die van wezenlijke invloed is op je functioneren en welzijn. Die onderstroom geeft je een gevoel van onrust, redenen voor gebrek aan verbinding, voorspoed, doorzetting of het weglopen van je energie. Die onderstroom ervaar je in diverse facetten van je leven. Deze hardnekkige, zich herhalende patronen moeten (in)zichtbaar gemaakt worden waardoor je je niet meer kan beroepen op onwetendheid. De realiteit onder ogen komen werkt altijd helend. De realiteit kan inhouden dat je ouders onvoldoende in staat waren om je liefde en aandacht te geven door verslaving of eigen onverwerkte ervaringen. Zij zijn dan niet in staat om uit te reiken naar jou en je emotioneel te voeden met wat een opgroeiend kind nodig heeft. De kunst is om ja te zeggen tegen wat er is en te erkennen dat het zo is gegaan.

Elke groep waartoe je behoort kun je zien als een systeem. Je bent veel meer verbonden met je familiesysteem dan je kunt bevroeden; ‘de onlosmakelijke verbinding’. Net als de natuur kent dat systeem onzichtbare wetmatigheden en principes waarvan je je vaak niet bewust bent, maar die grote invloed op je leven uitoefenen. Het is een enorm web waardoor alle personen en gebeurtenissen binnen een (familie)systeem met elkaar verbonden zijn en hun effecten hebben in het verleden, heden en toekomst. Aan de hand van de fontein als metafoor van je familiesysteem krijg je inzicht in de processen die binnen jouw familiesysteem werken en waarvan je je nauwelijks bewust bent. Als je onzichtbare patronen zichtbaar maakt, zijn ze beter hanteerbaar. Doorheen het boek krijg je handvatten om ongezonde, beperkende, tegennatuurlijke patronen te doorbreken. Je krijgt meer rust en grip op je leven. Het patroon dat je in jouw familiefontein leert ontdekken, herhaalt zich bijna altijd op andere vlakken in je leven, zowel in je relatie of eigen gezin als in je verdere privé - en werkleven.

De metafoor van de fontein

“Stel je een prachtige fontein voor met verschillende bakken met water, die elkaar bevloeien. Bovenin staan je voorouders, de bak daaronder is van je grootouders. Daaronder staan je biologische ouders. Jouw plek is in de bak onder hen. Misschien heb jij het leven ook doorgegeven en staan jouw kinderen onder je met onder hen jouw kleinkinderen etc. Opvoeden en laten groeien moet van bovenuit gebeuren volgens de wetmatigheid van het water dat de weg van de minste weerstand kiest en naar beneden vloeit. De kunst is om jouw plek staat (in jouw fonteinbak), daar te blijven staan om bevloeid te worden en te ontvangen. Enkel op die plek ontvang je een onzichtbare kracht die essentieel is om je vervuld en stevig te voelen."

Je ouders geven jou wie ze zijn en wat ze kunnen geven, zowel positief als negatief en soms is het enige dat ouders kunnen geven het ‘doorgeven van het leven’. Positief is bijvoorbeeld verzorging, warmte, je kunnen zien en horen, je aanmoedigen, aanraken of troosten. Negatief is bijvoorbeeld het verdriet dat ze dragen doordat een eigen ouder, broer of zus vroeg is overleden of omdat ze rouwen om een eigen kind dat dood is. Misschien genoten ze weinig opleiding, zijn ze sociaal beperkt of is een psychiatrische aandoening. Ook kunnen ze een verslaving hebben, kan er sprake zijn van mentale of fysieke agressiviteit, (seksueel) misbruik in hun voorgeschiedenis of is er autisme in het nest. Veel vaker is de wond op een schijnbaar alledaags level te situeren maar kreeg je niet de aandacht van je ouders omdat ze ‘emotioneel afwezig’ waren, te moe, te druk, te afstandelijk, afwijzend, narcistisch of ging hun aandacht naar overleven of hun eigen (mentale) gezondheid. Vanwege de onvervulde behoefte aan moederlijke/vaderlijke zorg en aanwezigheid, worstelen de inmiddels volwassen kinderen, mannen of vrouwen, vaak met intieme relaties. Emotionele verwaarlozing in de kindertijd is een thema dat veel mensen raakt.

Soms ervaar je dat je ‘ongezien opgegroeid’ bent omdat je ouders worstelden met hun eigen onverwerkte verleden of hun relatie. Zij kunnen dan onvoldoende naar jou laten stromen wat jij nodig hebt. Het kan ook zijn dat je ouders overbezorgdheid, hulpeloosheid of slachtofferschap doorgeven. Hoewel jij dit helemaal niet wilt ontvangen, storten ze ook dat onbedoeld in de fontein naar beneden, naast het mooie dat je ontvangt. Tevens geven ouders ook door wat ze niet kunnen geven en wat jij als kind graag had willen ontvangen en sterk hebt gemist, zoals individuele aandacht, knuffel, steun, geld, troost of intellectuele bagage.

Jouw lot omvat alle omstandigheden die ervoor gezorgd hebben dat je geworden bent wie je nu bent. Als je zelf het initiatief neemt, bijvoorbeeld door het lezen van het boek, om de realiteit van je eigen lot onder ogen te zien, dan ben ik ervan overtuigd dat je dat zal aankunnen, dat het helend werkt en je er kracht aan zal ontlenen. Het is een noodzakelijke voorwaarde om je eigen plek te vinden.

Vind je eigen plek

Aan de hand van de fontein, als metafoor voor het familiesysteem, leer je wat jouw eigen, unieke plek is. Op die plek ontvang je de stroming die essentieel is voor hoe je leven verloopt. Veel mensen staan onbewust niet op de juiste plek, waardoor ze op allerlei vlakken problemen kunnen ervaren.

Het opstijgen naar de bak boven je, wat ingaat tegen de natuurlijke wetmatigheid van water, kan om drie verschillende redenen gebeuren.

Wanneer je ten eerste ‘oneigenlijke verantwoordelijkheid’ neemt, ontvang je niet meer, maar geef je. Je wilt vanuit de onvoorwaardelijke liefde van een kind voor zijn ouders het zwarte gat dichten of het wegmoffelen, het zware probleem oplossen of de beperking van de ouders (mee)dragen of zelfs overnemen. Tijdelijk is dat geen probleem maar een terugkerend patroon is zorgelijk. Je gaat vaak tussen ruziënde ouders in staan als bliksemafleider, je stopt met studeren om voor de behoeftige ouder te zorgen, je bent meer toegewijd aan je ouders dan aan je eigen gezinsleden of je schaamt je voor hun uitspraken, hun (wan)gedrag of verbale agressie.

Ten tweede kan je een oordeel hebben over iemand die boven je in de fontein staat en je gaat (gedeeltelijk) 'uit verbinding'. Je weigert als het ware te aanvaarden wat er is.

Ten derde kan je 'onbewust geïdentificeerd/verstrikt' zijn met iemand die buiten is gesloten in het familiesysteem, wiens plek niet wordt erkend (de homo-neef, de misdadiger, de colloborateur, de vreemdgaander, het oneigenlijke kind,…). Deze persoon mag er niet bijhoren.

De theorie van de fontein legt in heldere taal uit wat jouw plek is. Vaak sta je niet op je eigen plek. Hoe herken je dat en welke consequenties horen daarbij? Voel je je snel schuldig, neem je structureel te veel verantwoordelijkheid op je en geef je meer dan je ontvangt? Heb je moeizame relaties, ben je erg kritisch op jezelf en anderen, heb je bewijsdrang of zie je dat je kinderen je patronen ook al overnemen? Met behulp van dit boek ben je zelf in staat om een mogelijke verbanden te leggen waarom bepaalde zaken in je leven niet zo lopen zoals je zou willen.

Vervolgens wordt op praktische wijze toegelicht hoe je op je eigen plek in de fontein komt en welke stappen je daartoe kunt nemen.

Als je leert om op de juiste plek te staan in de fontein, vind je rust en laat je het jezelf goed gaan. Jouw plek is de positie waar je het krachtigst bent en waar je toegang hebt tot je eigenheid en flair. Je laat los wat van de ander is en ziet onder ogen wat van jou is. Je daalt terug in, van de fonteinplek waar je, als redder en als gever, oneigenlijk naar opgestegen was of mee geïdentificeerd had, naar de fonteinbak waar je hoort. Hiermee stel je grenzen, blijf je in verbinding maar neem je verantwoordelijkheid voor jouw leven. Je raakt zo meer geaard en geworteld. Je leert ‘ja’-zeggen tegen al het goede en het minder goede wat er is, waarbij je je eigen primaire gevoelens gaat ervaren. Je zult merken dat je toegang krijgt tot een positieve flow waardoor de relatie met jezelf en je omgeving verbetert.

Wat het boek voor ieder van ons kan betekenen

Het boek reikt je een ander perspectief aan waarmee je kunt kijken naar je leven en waarmee je de juiste verbinding met belangrijke mensen om je heen gaat vinden in een gezonde balans tussen geven en ontvangen.

Dit boek neemt je mee in de onlosmakelijke verbinding die er bestaat tussen jou en al je familieleden en helpt je op een heel respectvolle en begrijpelijke manier om te ontdekken hoe je vanuit een onvoorwaardelijke liefde voor je ouders van je plek gegaan bent en welke prijs je daarvoor in je eigen leven hebt betaald.

In ‘de fontein’ wordt je als het ware mee op reis genomen in jouw eigen leven. Dit boek laat niemand onbewogen en reikt puzzelstukjes aan die na het lezen stuk voor stuk op hun plek kunnen vallen. Het boek levert je telkens opnieuw nieuwe inzichten; elke keer op een andere laag. Je gaat van aha- moment naar aha- moment. Het reikt tevens taal en beeldspraak aan voor iets dat voorheen onbestemd en moeilijk te benoemen was. Het boek daagt je uit in de beweging te komen volgens de natuurlijke wetmatigheid van het water.

Praktijkervaringen met het boek

Dit is een van de beste boeken die ik de afgelopen jaren heb gelezen en met succes en veel tevredenheid ook aan anderen heb aangereikt. Ik raad dit boek tevens aan iedereen aan en zeker aan diegenen die een onbestemd gevoel ervaren en er niet de vinger op kunnen leggen

In mijn praktijk ervaar ik vaak een terughoudendheid in het uitspreken van familiezaken. Soms door een gebrek aan woorden, maar evenzeer omdat men zijn familie niet wil beledigen, de schaamte nog steeds in eenzaamheid gedragen wordt of de familieleden al overleden zijn en ‘over de doden niets dan goed’. Doordat in ‘de fontein’ het familiesysteem zo toegankelijk en respectvol wordt gebracht neemt de weerstand af en kan men gaan benoemen en indalen naar wat er toen vanbinnen is gevoeld. Het lezen van het boek laat je niet onbewogen. Gedurende je levensloop lees je misschien wel honderden boeken maar het inzicht in dit boek vergeet je nooit meer! Het is als het ware een gamechanger.

Het boek veroorzaakt geen angst of onrustig over je verleden en je toekomst. Integendeel de inzichten voelen als een natuurlijke hergeboorte. In dit boek vind je de woorden waarvoor jezelf nog geen woorden had. En door de compleetheid van dit boek weet ik dat dit voor iedereen zo kan zijn. Niemand van ons ontkomt aan de wetmatigheden van de fontein.

Als je dan toch verbonden bent met je familiesysteem… laat het je daarin dan goed gaan. Vind jouw gezonde en unieke plek om je te verbinden met zowel jezelf als je systeem. Zodat je krachtig kunt gaan staan en je wortels kunt gaan vormen. Waardoor jij je gesteund, gesterkt en gevoed weet en waardoor jij op jouw beurt weer kan doorgeven aan de volgende generatie.

Aanbevolen literatuur

Cori Lee, J. (2022). De emotioneel afwezige moeder. Ankhhermes uitgeverij.

Corneau, G. (2017). Afwezige vaders, verloren zonen. over de mannelijke identiteit. Juwelenschip.

Gibson, L. C. (2020). Ongezien opgegroeid. Herstel na een jeugd met narcistische, afwijzende of afstandelijke ouders. Boom.

Huhn, S. (2017). Het helen van je innerlijke kind. Jezelf bevrijden door het contact met je innerlijk kind te herstellen. Uitgeverij Akasha.

Jansen, H. (2012). Autisme in het nest. Interviews over opgroeien met een vader of moeder met autisme. Pepijn Uitgeverij.

Poulter, S. B. (2019). De Vaderfactor. De invloed van je vader op je professionele en persoonlijke ontwikkeling. Circle Publishing.

Poulter, S. B. (2021). De Moederfactor. De invloed van je moeder op je emotionele en relationele ontwikkeling. Circle Publishing.

Steijn, Van, E. (2016). De fontein. Vind je plek. Uitgeverij Het Noorderlicht.

Steijn, Van, E. (2020). De fontein, maak wijze keuzes. Vergroot je systemisch bewustzijn en laat het jezelf goed gaan in je leven.Uitgeverij Het Noorderlicht.