LTA

Patricia Meyntjens

Levenswijzer: LTA

  

Scheiden als partners, gezamenlijk ouderschap


Vooral wanneer er kinderen bij betrokken zijn, blijkt een relatie verbreken niet altijd evident. Co-ouderschap, eenoudergezinnen, beperkt bezoekrecht, nieuw samengestelde gezinnen,... De klassieke oplossingen na een scheiding blijken voor veel koppels en hun kinderen niet optimaal. Het gezamenlijk ouderschap na een scheiding is vaak een kweekvijver voor problemen. Hoe voorkom je als ouders dat je na een scheiding met elkaar in een competitiestrijd verwikkeld raakt en hoe zet je de concurrentiestrijd om in samenwerking? Hoe zorg je ervoor dat je kinderen niet vastraken in ongezonde loyaliteitsconflicten.  Onderstaand boeken lichten elk apart op een unieke wijze toe hoe gescheiden partners kunnen evolueren naar collega-ouders. De twee laatste boeken focussen op de kinderen en de door hen ervaren moeilijkheden.


Living Together Apart



Veel scheidende koppels kunnen zich niet meer vinden in deze  klassieke vormen van het uit elkaar gaan en slaan een zogenaamde 'derde weg' in: apart samenblijven of Living Together Apart (LTA).

Het boek  van Jos Willems, Birgit Appeldoorn en Maaike Goyens toont aan dat koppels kunnen scheiden als liefdespartners, maar kunnen 'samenblijven' als ouders om zo de scheiding voor de kinderen minder ingrijpend te maken. Het boek verwijst naar elk initiatief van ouders om bij een scheiding de negatieve gevolgen voor hun kinderen zo veel mogelijk te beperken door te zoeken naar creatieve oplossingen om het ouderschap blijvend te delen.

LTA is in essentie een houding, een filosofie. 'Het is voor iedereen mogelijk, zelfs wanneer de scheiding begint met getrokken messen. De enige voorwaarde is de overtuiging van beide ouders dat de beste oplossing voor de kinderen ook de beste oplossing voor henzelf is. Bovendien biedt deze derde weg, de gulden middenweg tussen scheiden volgens het oude recept en blijven omdat het moet, ouders de kans om te scheiden en tegelijk te blijven wat ze altijd al waren: de volwaardige ouders van hun kinderen. Het is immers mogelijk om na een breuk met liefde en respect met elkaar om te gaan.  Het kan onmenselijk moeilijk zijn om in de wirwar van emoties waarin je bij een scheiding verstrikt raakt, voorrang te geven aan je verstand, maar het loont om een emotionele krachttoer ten voordele van je kroost te doen. Hiervoor dien je jouw bitterheid en boosheid opzij te zetten. Je kunt ontgoocheld zijn in je ex als partner, maar misschien is hij of zijn wel een excellente moeder of vader. De kunst is om die twee zaken los te koppelen.

Aan de hand van getuigenissen en praktische tips van verschillende koppels die deze 'derde weg' zijn ingeslagen, toont het boek aan dat 'goede scheidingen' bestaan. Onder de term LTA huizen heel wat scenario's; nl.


Samen onder één dak wonen is een variant waar soms (tijdelijk)voor gekozen wordt uit financiële overwegingen. In deze tijden van crisis zijn het vaak de alleenstaande moeders (en vaders) die moeten worstelen om rond te komen. Als je dan de huishuur of afbetaling kunt delen, scheelt dat een stuk.  Als variant kunnen de ex-partners in hetzelfde huis blijven maar dan in aparte delen. In het geval van het fysiek blijven samenwonen, schuilt  het gevaar dat de grens tussen scheiden en blijven voor de kinderen wel heel erg klein wordt en de kroost heimelijk hoopt dat alles uiteindelijk weer goed komt

.                                                             

Birdnesting is een tweede mogelijkheid, waarbij de kinderen in hun vertrouwde huis blijven wonen terwijl de ouders wekelijks wisselen. Birdnesting blijkt voor de kinderen vaak een zegen: hun vertrouwde omgeving blijft hetzelfde, en zo kunnen ze ook hun school en hun vriendjes behouden. Toch zie je meestal dat na verloop van tijd deze formule wordt omgezet naar een andere. Birdnesting heeft meestal een beperkte houdbaarheid: het wisselen breekt de volwassene op, of het brengt te veel kosten mee, of er komt een nieuwe relatie die de formule moeilijk maakt. Wie het samenwonen in één huis te moeilijk vindt, kan kiezen voor twee aparte huizen die dicht in elkaars buurt liggen. Dat kan een twee-onder-één-kapwoning zijn, of een huis in dezelfde straat, wijk of dorp. De kinderen wonen bijvoorbeeld permanent bij de ene ouder, maar mogen vrij in en uit lopen bij de andere ouder.

                                 

Aanpalende woonunits zijn vaak een oplossing met een langere levensduur.               


Het kan dus, samen een nieuw elan vinden, na een moeilijke scheiding. De grootste uitdaging daarbij is om tegelijk afstand te nemen én een nieuw soort 'samenleven' op te bouwen. Vaak lukt dat bij de ene partner gemakkelijker of sneller dan bij de ander. Iemand kan nog te verdrietig of te boos zijn om positief vooruit te kijken. Als je samen de derde weg wil opgaan, betekent dat vaak dat de één een tijd moet stilstaan, en wachten tot de ander alles ietwat verwerkt heeft.

Discussies over het verleden zijn zinloos. Het komt er op aan zo vlug mogelijk de knop om te zetten. Het beste medicijn hiervoor is te kiezen voor een gemeenschappelijk project: de zorg voor de kinderen. Dat geeft de ex-partners samen een nieuwe toekomst.

Om dit alles te laten slagen, is praten en echt naar elkaar luisteren van essentieel belang. Je zou het kunnen benoemen als ‘gelouterde vriendschap', of ‘vriendschappelijke verbondenheid'.


Wat de LTA-formule ook moge zijn: kinderen moeten van meet af aan de heldere boodschap krijgen dat hun ouders écht uit elkaar zijn. Ze mogen geen hoop koesteren dat het weer goed komt, want dat schept alleen maar verwarring. Die verwarring is het grootst als ouders in het zelfde huis blijven wonen. Ouders mogen dan afstand gedaan hebben van het romantische ideaal, voor kinderen blijven hun ouders vaak de prins en de prinses op het witte paard. Niets liever zouden ze hebben dat het sprookje weer klopt, dat de puzzel weer past.

Heel belangrijk is het dus om die kinderlijke wensdromen meteen duidelijk in de kiem te smoren. Vaak zie je dat de verwarring ontstaat als de ouders er zelf nog niet helemaal uit zijn. Als de verbondenheid tussen hen nog erg groot is. Zeggen dat je niet meer verliefd bent op elkaar, is dan meestal niet genoeg. Kinderen voelen feilloos aan hoe de vork werkelijk in de steel zit. Soms stoppen ouders met geregeld samen eten of naar de film gaan, omdat ze merken dat ze daarmee bij hun kinderen te veel het verlangen voeden dat alles weer goed komt.


De derde weg, te utopisch?

Als mensen uit elkaar willen gaan, heeft dat meestal toch een grondige reden. Daarom is het goed om een tijd echt afstand te nemen, zodat je je eigen leven kunt opbouwen, de emotionele banden kunt doorknippen. Je moet aanvaarden dat dit een erg moeilijke periode wordt, waar tijd voor nodig is.  Er zijn veel pro’s voor deze derde weg. Als het verwerkingsproces achter de rug is, en je vindt samen een modus vivendi die de kinderen ten goede komt, dan is dat een prachtig alternatief.


Eerst gehuwd, nu collega-ouders


In het boek “Eerst gehuwd, nu collega-ouders” geeft Jocelyn Weimar advies over gezamenlijk ouderschap na een scheiding. Haar advies gaat steeds uit van drie vragen: wat voor ouder wil je zijn, gun jij je kinderen een vader én een moeder en ben je bereid naar je eigen handel en wandel te kijken en hoe vul je je collega-ouderschap in. Dit vraagt zelfreflectie en een bereidheid om ieder te zoeken naar een manier om overweg te kunnen gaan met elkaars verschillen in hun postie als ex-partners en in hun positie als medeouder. Het boek vertelt je niet zozeer wat je moet doen, maar het probeert je aan de hand van praktijkvoorbeelden te laten inzien welke kwesties er kunnen spelen. Ook speelt de gunfactor een cruciale rol. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat wanneer ouders elkaar en de kinderen een mooi leven gunnen, het makkelijker is om tot werkbare afspraken te komen met betrekking tot het ouderschap. In dit boek worden handvaten aangereikt om de twee posities waar je verkeert, die van ex-partner en die van (gescheiden) vader of moeder, op een positieve manier in te kleden. Daardoor leer je op een andere manier te kijken naar je ex-partner: als voormalige levenspartner met wie je een stuk geschiedenis hebt geschreven én als collega-ouder.  Je geeft jezelf de kans om je kinderen via deze weg belangrijke levenslessen mee te geven. Een uitgave van Boom.


Samen uit elkaar

Aansluitend is er het uiterst realistisch boek van Inge De Waele, “Samen uit elkaar. Ouders blijven na de scheiding” een waardevolle gids. De meeste boeken over scheiding focussen op de kinderen waar dit boek ouders zelf wil verder helpen. Een scheiding maakt immers de tongen los. Hoe leren we om te gaan met de reacties van anderen? Waar zijn je échte steunbronnen? Hoe onderhouden we een aanvaardbare goede relatie met onze ex-partner en zijn of haar omgeving. Hoe benoem je het niet bespreekbare? Hoe ga je om met een aantal onuitroeibare valkuilen en stokpaardjes zoals er zijn: Een goede moeder vecht voor haar kinderen, een vader kan niet alleen voor zijn kinderen zorgen, de nieuwe partner heeft mijn vrouw of man afgepakt, kinderen van gescheiden ouders zijn altijd de dupe,…. Hiernaast geeft ze creatieve tips om je niet te verliezen in details. Uitgegeven bij Lannoo.



Ik wil mama én papa, allebei!

In dit wetenschappelijk onderbouwd boek uitgegeven bij Garant, spreekt Ludo Driesen over echtscheiding, verwerking, loyaliteit en hulpverlening. Alle kinderen moeten immers de echtscheiding van hun ouders verwerken. Tegelijkertijd geraken kinderen overhoop met hun loyaliteitsgevoelens en geraken sommigen zelfs in een loyaliteitsconflict. Loyaliteit en loyaliteitsconflict zijn belangrijke begrippen om het leven van echtscheidingskinderen te begrijpen. Indien ouders er niet constructief in lukken om met de loyaliteitsconflicten van hun kinderen om te gaan, staan er hulpverleners klaar om de conflicten op te lossen en de pijn te verzachten. Ook het onderwijs heeft hierin een rol te vervullen. Het boek is bedoeld voor ouders, familieleden, mensen uit het onderwijs, psychosociale hulpverleners en juristen.




Twee ouders apart

In “2 ouders apart” laat Els Put jongeren tussen 12 en 26 jaar aan het woord over de scheiding van hun ouders. Als jongeren heb je het niet altijd gemakkelijk. Van de ene op de andere dag pendel je tussen je ouders en in vele gevallen krijg je er spoedig ook nog plusouders bij. Maar ook voor de ouders verandert er veel in de relatie tot hun kind. Dit is een boek voor ouders en jongeren maar ook voor hun vrienden, grootouders en leerkrachten. Het bevat levensechte getuigenissen van jonge mensen vetrekkend vanuit hun belevingswereld. Hoe kun je als jongere de toekomst positief tegemoet zien? Hoe groei je op in een nieuw samengesteld gezin en hoe ga je om met afspraken en regelingen. Uitgegeven bij Lannoo.