Patricia Meyntjens
Boekenwijzer: Liefde. Een onmogelijk verlangen ?
Duurzaamheid is op alle vlakken een zeldzaam goed. Alles verbrokkelt en gaat te snel voorbij. Ook de liefde lijkt niet stand te houden. We zien overal rondom ons relaties stukgaan. Het is des mensen om te verlangen naar iets wat zeldzaam is. Een lange liefdevolle relatie is een ideaal voor de meesten onder ons. We hebben er veel voor over en toch mislukt het vaak. Dat falen veroorzaakt veel leed en voelt als een persoonlijk ongeluk. Geen enkel thema is zo vaak beschreven in literatuur, muziek en kunst als de liefde. We denken haar te kunnen definiëren en vatten maar merken steeds weer dat we tekortschieten. Liefde is ondoorgrondelijk maar levensnoodzakelijk. Bestaat duurzame liefde eigenlijk wel of is het een romantische illusie? In dit boek beschrijft Dirk De Wachter, auteur van Borderline Times (2012), hoe de liefde in haar voortbestaan bedreigd wordt door het hedendaagse consumentisme en de kwalijke illusie dat alles maakbaar is. De Wachter stelt vragen bij de ondoorgrondelijkheid en de maakbaarheid van de liefde. Het boek, eerder een essay, zet meerdere vraagtekens bij de (on)mogelijkheid van de liefde maar wordt hierdoor juist bijzonder helder en oprecht. Dirk de Wachter dringt zo door tot wat voor hem de essentie en tegelijk de eenvoud van de liefde is.
Liefde. Een onmogelijk verlangen is een pleidooi om gewoon te doen. Want alleen dan, als we niks forceren, kan de liefde in volle glorie verschijnen. We moeten weer een beetje ongelukkig leren zijn, en dat als een deel van het echte leven zien. Kwetsbaar durven te zijn is een noodzakelijke voorwaarde voor de duurzame liefde – niet volmaakt zijn, niet fantastisch en niet altijd seksueel hoge toppen scherend. Als we onaantastbaar en zelfgenoegzaam zijn, heeft de duurzame liefde geen schijn van kans. We moeten ‘nieuwsgierig’ blijven en elkaar blijvend verwonderen. Het cruciale concept van het menselijke zijn ligt in de “ontmoeting” met de Ander. De Ander zorgt voor de ware zin van het leven en de liefde. De Ander, de geliefde komt ons tegemoet, overrompelt ons en doorbreekt ongevraagd onze cocon van zelfgenoegzaamheid. In onze individualistische maatschappij met onafhankelijke persoonlijkheden, die alles graag netjes op een rijtje hebben, komt die Ander als een meteoor binnenvallen. De liefde dendert door alles heen en brengt plannen in de war. Aan efficiëntie doet de liefde niet en het laat zich niet in een vooraf vastgelegd plan dwingen. De ander écht ontmoeten is pas mogelijk als men het verschil met de Ander kan laten bestaan. Men zal de Ander nooit helemaal kennen en zo wordt het verlangen blijvend gevoed. Je zou eeuwigdurend een beetje verliefd en verlangend moeten kunnen zijn. Je zou, zonder hier voor ontrouw te willen pleiten, voor de Ander moeten zijn als een minnaar of een minnares voor het leven. Steeds onvervulbaar blijven…blijvend nieuwsgierig en verlangend.
Het boek is geen sociologische analyse, geen encyclopedie, wel een persoonlijke kijk op liefde van de auteur die als psychiater en psychotherapeut dagelijks geconfronteerd wordt met de duisternis, de pijn en miserie die de liefde voor sommige mensen teweeg brengt. Ook bij ouderen mensen, die soms decennia na een relationele impasse nog steeds met vragen en verdriet zitten. Wat liefde betreft, geraken we er vaak niet uit. Naast een eigen meanderende benadering van de liefde laat hij in het boek ook heel wat auteurs uit de wereldliteratuur en de kunst de revue passeren.
Zijn essay is duidelijk geen handleiding tot de perfecte liefdesrelatie. Hij pretendeert ook niet het geheim van de liefde te ontsluieren maar de schrijver hoopt een bewustzijn te creëren om in de liefde wat meer gewoon te doen. Liefde mag zich niet beperken tot wellness of romantische vakanties; het mag geen consumentisme worden. We moeten dus niet altijd op zoek gaan naar kicks of spectaculaire ervaringen. Liefde is elkaar oprecht en intens ontmoeten, elkaar een boek voorlezen of een plagerig briefje schrijven, samen een strandwandeling maken en vooral de kracht van je humor niet vergeten!
De Wachter, D. (2014). Liefde. Een onmogelijk verlangen? Tielt: Lannoo Campus (19,95 euro)