Patricia Meyntjens

Levenswijzer:  Complimenten

De kunst van het complimenteren

1 MAART : NATIONALE COMPLIMENTENDAG

Het geven en ontvangen van complimenten en het tonen van dankbaarheid werkt als een positieve stimulus voor onze gemoedstoestand en onze gezondheid. Het zit in de aard van de mens dat hij of zij niet zonder waardering kan. Aan woorden alleen heb je niks. Handel ook naar de complimenten die je geeft. Grijp op 1 maart alvast de kans om personen in je omgeving te bedanken en een compliment te geven. Denk aan een extra kus voor je moeder die zo vaak op je kinderen past, geef een reep chocola aan de collega die je helpt met moeilijke klusjes of bedank de eventuele vrijwilliger die je opa of oma verzorgt. Eigenlijk zou het elke dag complimentendag moeten zijn!

GEEF JE U VOLDOENDE COMPLIMENTEN?

Hoe vaak geef je een schouderklopje aan een collega?  Krijgt je vriendin een compliment over haar smaakvolle, rode jurkje?  Op welke manier toon jij jouw tevredenheid over de inzet van je kind? Geef je wel eens blijk van waardering als je partner zich engageert?  Vind je complimenten überhaupt belangrijk en hoe ga je ermee om? Een gemeend compliment doet de houding van een mens veranderen. Het is een krachtige vorm van communicatie.

Complimenteren is een geweldige manier om aandacht  te geven. Je geeft ermee aan dat je oog hebt voor de positieve kant van de ander. Bovendien laat je ermee blijken dat je opmerkzaam bent. Een goed compliment zegt dus ook iets over jezelf! Wie zich goed in zijn vel voelt, slaagt er in anderen te complimenteren. Als “ruil” krijg je waardering terug. Dit alles is waarschijnlijk weinig nieuws. De meeste mensen zijn zich toenemend bewust van de positieve kracht van complimenteren. Toch zijn we over het algemeen niet kwistig met complimenten. We vinden het te moeilijk, stellen het uit of laten het maar liever helemaal achterwege.

WAAROM IS COMPLIMENTEREN ZO MOEILIJK?

Het lijkt zo eenvoudig om tegen een collega te zeggen: 'Indrukwekkend hoe jij die presentatie gaf', 'Wow, wat een mooie schoenen heb je aan!' of 'Dit andere kapsel staat je erg goed!', maar toch verzuimen we vaak om dergelijke complimenteuze uitspraken te doen.

Een eerste reden van dit verzuim kan te maken hebben met opmerkzaamheid. Vooral mannen blijken daar niet altijd zo'n ster in. Met andere woorden: je hebt misschien helemaal niet gemerkt dat uw collega iets nieuws aan heeft en zegt er dus niets over.

Een tweede reden kan een eerlijkheidsgevoel zijn. Misschien vind je het kapsel helemaal niet zo mooi en zwijg je liever.  Heel wat mannen vinden het moeilijk als hun - voorheen langharige - vrouwelijke collega plotseling met een kort geknipte coupe ten tonele verschijnt. Om te voorkomen dat hun: 'Goh, lekker fris!' gepaard gaat met de verkeerde mimiek en intonatie houden ze maar liever veilig hun mond.

Een derde reden is de angst voor een verkeerde reactie. We hebben nogal de neiging om ontvangen complimenten te ontkrachten. Op het compliment: 'Wat een mooie schoenen!' volgt misschien de reactie: 'Oh, die heb ik al héél lang! Heb je die dan nooit eerder gezien?' Feitelijk wordt de complimentgever hier afgerekend op zijn gebrek aan opmerkzaamheid. Deze persoon kan dat als gezichtsverlies ervaren en dat zorgt ervoor dat hij bij voorbaat wat voorzichtig wordt met opmerkingen over uiterlijk.

Een vierde reden zijn de vanzelfsprekendheid en dagelijkse routine. Jouw secretaresse doet bijvoorbeeld elke dag hetzelfde werk. Dat doet ze wel goed, maar niet uitzonderlijk. Waarom zou je  haar dan vandaag opeens een compliment geven voor iets dat ze dagelijks doet?

De vijfde reden is de angst voor jaloezie en onderlinge competitie. Als je meerdere medewerkers hebt die zich verschillend inzetten, kun je het dan maken om slechts één van hen te complimenteren voor haar grote inspanning?

HOE DAN WEL COMPLIMENTEREN? 

Complimenteren blijft een kunst apart.

• Het is belangrijk dat je waarderingop het juiste moment uit en dat je je complimenten in de goede vorm giet.
• Iedereen heeft unieke eigenschappen die te waarderen zijn. Als je daar speciale aandacht aan geeft, complimenteer je zonder anderen voor het hoofd te stoten.
• Complimenteer duidelijk. Daarmee laat je blijken dat het werkelijk een compliment betreft en geen losse opmerking tussendoor.
• Maak je compliment expliciet en richt het tot één persoon; zo toon je oprechte belangstelling.
• Je moet je compliment écht zelf menen anders gelooft niemand je nog.
• Praat, schrijf of sms altijd in de 'ik-vorm'. Daarmee geef je aan dat het een persoonlijk compliment is van jou aan de ander.
• Maak wat je bijzonder vindt concreet. Dus niet 'omdat je zo'n goede vriend bent' maar: 'Ik vind het geweldig dat je altijd voor me klaarstaat als ik je nodig heb. Dat is voor mij echt vriendschap.'
• Doe het op een manier die bij jou past. Krijg je het moeilijker gezegd, schrijf het dan neer, stuur een sms of e-mail. Schrijf het op een post-it. Breng een koffie op een druk moment...
• Doe het op een manier die bij de ander past. Vindt iemand het leuk om in de belangstelling te staan, geef het compliment dan waar anderen bij zijn. Zet haar even in de spotlight; dat is vaak al een compliment op zich. Heeft iemand daar een hekel aan, doe het dan onder vier ogen, kies een rustig moment. 
• Complimenteer op onregelmatige momenten.
• Varieer de inhoud van uw complimenten anders ben je voorspelbaar.
• Ondersteun ze met non-verbale complimenten: een glimlach, een knipoog of een opgestoken duim. Een letterlijk schouderklopje of een zacht tikje tegen een arm doen ook wonderen.
• Een compliment hoeft geen geld te kosten, maar soms is het aardig om je lovende woorden te ondersteunen met een cadeautje. Kies dan iets dat past bij het compliment.
• Less is more. In plaats van te vaak iemand de hemel in te prijzen, focus je beter op een specifieke prestatie of een bijzonder talent.
• Een karaktercompliment gaat over de eigenschappen, vaardigheden en kwaliteiten van de ander. Wat je in de ander waardeert. Door dit uit te spreken bevestig je het positieve in de ander en dit kan het zelfvertrouwen boosten.
• Een situationeel compliment gaat over wat er momentaan gebeurt. 'Je hebt leuke oorbellen aan', 'Je hebt een overheerlijke taart gebakken'.
• Een professioneel compliment over de inzet en prestaties op de werkvloer. 'Hoe vlot en efficiënt jij met die klant gecommuniceerd hebt, dat vind ik top'

Er zijn ontzettend veel manieren om een gepast compliment te geven. Hier zijn er alvast enkele:

Wat heb je dit goed gedaan! Je bent een geweldige kracht! Ik weet dat ik dit aan jou kan overlaten! Geweldig, hoe heb je dat voor elkaar gekregen!? Wat zie jij er netjes uit! Ik vind het altijd gezellig als je er bent. Ik ben erg door jou gecharmeerd! Jij maakt het verschil! Ik bewonder je engagement! Bedankt, je was een geweldige collega! Ik wil je graag even laten weten dat ik het heel bijzonder vind hoe jij...

KAN U EEN COMPLIMENT IN ONTVANGST NEMEN?

Maar niet alleen het geven van complimenten is belangrijk. Het verdient zeker aandacht hoe je een compliment in ontvangst neemt. Evenals bij het krijgen van kritiek is het ontvangen van een compliment iets waar niet iedereen altijd goed mee overweg kan. Open staan voor positieve of negatieve feedback blijft een kunst apart.

HET DISKWALIFICEREN VAN EEN COMPLIMENT

Het in ontvangst nemen van een compliment gaat ons niet altijd zo gemakkelijk af. Complimentjes maken ons onzeker, we twijfelen over de oprechtheid, vinden dat onze prestatie niet de moeite waard is of menen dat anderen het compliment meer verdienen. Vaak diskwalificeren we daarom de waarderingen van anderen. Dit nodigt hen weinig uit om zich lovend over ons of onze prestaties uit te laten. En vervolgens beklagen we er ons over dat we zo weinig complimentjes ontvangen. We doen soms ons uiterste best om het anderen onmogelijk te maken ons waardering te geven.

Hier volgen vijf manieren hoe we een compliment kunnen diskwalificeren.

Als we gewaardeerd worden door anderen zijn we snel geneigd het compliment te bagatelliseren. We halen onze schouders op en doen alsof onze geweldige prestatie vanzelfsprekend was: "Ach, het stelde niets voor!". Ook complimenten over ons uiterlijk weten we te minimaliseren. In plaats van de ander te bedanken voor het complimentje over onze kleding, ontkrachten we het door te zeggen: "Oh, niets bijzonders hoor, die heb ik al heel lang". "Oh, ik vind dat deze kleding me juist dik maakt!". De ander is er waarschijnlijk helemaal niet in geïnteresseerd hoe lang je de kleding al hebt en hoe je daar zelf over denkt. Het is hem gewoon opgevallen dat het jou goed staat en wil je daarvoor prijzen!

Complimenten zijn niet bedoeld als ruilhandel. Toch denken veel mensen een compliment te moeten inwisselen voor een compliment aan de ander. Als je een compliment krijgt voor uw onberispelijke uiterlijk, bestaat de kans dat je de ander meteen trakteert op een compliment retour: "Ja, maar jij ziet er ook altijd netjes uit!". Waarschijnlijk is het niet de bedoeling van de ander om zelf naar een complimentje te vissen. Een complimentje terug, ontkracht het compliment van de ander. Het is zijn initiatief, zijn compliment. Neem dat compliment dankbaar in ontvangst in plaats van de waardering die u krijgt minder belangrijk te maken door het de ander terug te geven.

Veralgemenen. Onze bescheidenheid maakt het ons vaak moeilijk om een persoonlijk compliment te accepteren. Veel mensen die een compliment ontvangen doen hun best om er meteen een algemeen verhaal van te maken. Als hen wordt verteld wat ze zo goed gedaan hebben, sommen ze meteen een aantal mensen op die daaraan ook hun bijdrage hebben geleverd.

Sommige mensen nemen een compliment altijd met enig wantrouwen in ontvangst. Ze denken dat als iemand iets vriendelijks zegt en zijn waardering uitspreekt, dat zeker betekent dat hij iets van hen wil. Waarom zouden ze anders zo aardig zijn? De reactie is soms: "Dank je, en zeg nu maar wat je van me wil...". De meeste complimenten worden echter onvoorwaardelijk gegeven, zonder (bij)bedoelingen. De persoon die het compliment geeft, hoeft er niet beter van te worden maar laat gewoon zijn waardering blijken. Laat je achterdocht varen en ga er vanuit dat de ander het meent.

Verkeerd begrijpen door ontkenning van de waarheid. Een ander kan er waardering voor hebben dat je iets goeds gedaan heeft, terwijl je zelf van mening bent dat het helemaal niet zo goed was. Als een klant jou bedankt voor je geweldige service en je complimenteert voor jouw inzet, is het mogelijk dat je die inzet zelf niet als goed hebt ervaren. Het kan zijn dat je het compliment dan juist opvat als verkapte kritiek. Als een medewerker tegen je zegt: "Zo, je hebt hier veel energie ingestoken!" kan je dit met een frons ontkennen en er met brommende stem aan toevoegen dat dat nogal meeviel. De medewerker, die jou met goede bedoelingen een compliment wilde geven, snapt dan niets van jouw reactie. De volgende keer zal hij zijn complimenten misschien achterwege laten.

 HOE NEEMT U EEN COMPLIMENT GOED IN ONTVANGST?

Als een ander je een compliment geeft, wil hij jou waarderen voor wie je bent of wat je doet. Een gepaste reactie op een compliment is een bedankje voor dat compliment. Je kijkt de ander aan met een glimlach en laat hem blijken dat u de aandacht en lof waardeert. Je hoeft je niet te verontschuldigen, je  moet het compliment niet doorschuiven naar iemand anders. Je hoeft niet meteen een compliment terug te maken. Het compliment dat je krijgt is een stukje persoonlijke waardering van de ander die jij als een warme douche zou moeten ondergaan... Een compliment is, net als kritiek, een vorm van feedback. Het is een terugkoppeling van hoe de ander je op een bepaald moment ziet en ervaart.  Meestal is de reden of aanleiding zeer duidelijk. Geniet dan gewoon van de positieve aandacht en van de waardering.  Complimenten geven en complimenten ontvangen zet een ontzettend positieve energiestroom op gang !

...en geef ook jezelf regelmatig luidop een compliment !

In de Vlaamse editie van het tijdschrift 'Psychologies'-magazine vind u hierover een artikel, van Siska Verstraete, waaraan we meewerkten.

Download het artikel hier.