|
Levenswijzer
Deel 2 : Man-vrouwvriendschappen
Kunnen mannen en vrouwen gewoon goede vrienden zijn?*
Vrouwen gaan nog steeds het vaakst op stap met hun vriendinnen en mannen brengen hun vrije tijd het liefst door met kameraden, toch zijn man-vrouw vriendschappen geen zeldzaamheid meer. Vriendschappen tussen mannen en vrouwen buiten het huwelijk kwamen er pas met de tweede feministische golf, vanaf het moment dat vrouwen zich intellectueel en op beroepsvlak gingen ontplooien. Voor het eerst werden mannen en vrouwen spelers op hetzelfde terrein; ongetwijfeld een verrijking maar evenzeer een nieuwe complexiteit. De vraag of man en vrouw intens bevriend kunnen zijn, zonder dat er meer van komt, laat weinigen onberoerd en blijft tot op heden een onuitputtelijke bron van welles-nietes discussies. "Natuurlijk kan dat er hoeft toch niet altijd iets seksueels mee te spelen" zegt de ene. Waarop de andere repliceert "Platonische vriendschappen tussen mannen en vrouwen zijn net zo zeldzaam als zwarte ijsberen".
Pro's
Aan een man-vrouwvriendschap zijn veel voordelen verbonden. Ten eerste bieden ze een kijkje in het hoofd van de andere sekse. Ten tweede geeft het mannen en vrouwen de mogelijkheid om zichzelf meer van de andere kant te laten zien dan in vriendschappen met iemand van hetzelfde geslacht. Zo zeggen mannen in hun vriendschappen met vrouwen gemiddeld genomen grotere intimiteit en emotionele diepgang te ervaren. Ze mogen kwetsbaarder zijn en worden er door een vriendin niet op afgerekend. Mannen geven aan in het gezelschap van een goede vriendin al wel eens een traantje te kunnen wegpinken en te kunnen praten over hun moeder.
Vrouwen biedt het nieuwe kansen om hun individualiteit te bepalen. Door meer om te gaan met mannen kunnen vrouwen hun 'versmolten gehechtheid' met hun vriendinnen waarin ze elkaar hoofzakelijk moeten begrijpen en bevestigen, overstijgen. Negatieve gevoelens uitspreken, resoluut voor de eigen weg gaan, wedijveren en competitiviteit zijn soms schokkend voor andere vrouwen en wekken afgunst op. Het 'verbod' om te wedijveren, onafhankelijk en zichtbaar te zijn laat vrouwen wat op hun honger zitten. Ook woede, die vaak ontstaat omdat vrouwen niet met verschillen kunnen omgaan, is een verboden emotie.
Relaties met mannen geven vrouwen de gelegenheid uit die versmolten gehechtheid te breken en zo zuurstof te geven aan hun nood aan wedijver, competitie en zichtbaarheid. Bij een vriend grijpen ze de kans om zich competitiever op te stellen; zo zullen ze eerder een vriend van de tennisbaan vegen dan een vriendin.
Spanningsveld
Jongere mensen en singles antwoorden en masse dat man-vrouwvriendschappen 'gewoon' moeten kunnen, maar als het vroeg of laat over de eigen partner gaat, ligt dat net even anders. 20 % van de mannen en 25% van de vrouwen hebben er moeite mee dat hun partner een hechte vriendschap zou hebben met wie zij of hij in theorie ook een romatische relatie zouden kunnen hebben. Het percentage dat toegeeft er een beetje moeite mee te hebben ligt nog hoger. Het zijn vooral de vrouwen met een relatie die de meeste kanttekeningen hebben. Blijkbaar leeft het vermoeden dat er in man-vrouwvriendschappen toch nog andere dingen spelen. Bij velen leeft de veronderstelling dat er vaak een onvermijdelijke seksuele spanning hangt die de platonische vriendschap bemoeilijkt. Enkele vrouwen geven als belangrijkste reden aan dat ze vrezen dat de andere partij seksueel aantrekkelijker is.
Aantrekkingskracht
Aantrekkingskracht is er in verschillende soorten en het maken van een goede opdeling in je hoofd en in je handelen, helpt je al een stuk op weg.
Er is de vriendschappelijke aantrekkingskracht waarmee je iemands karaktereigenschappen waardeert voor een vriendschappelijke maar niet voor een liefdesrelatie.
Er is romantisch aantrekkingskracht wanneer je het gevoel hebt dat je best wel een relatie zou kunnen hebben met die vriend(in).
Er zijn twee vormen van seksuele aantrekkingskracht. Bij een objectieve seksuele aantrekkingskracht kan je je voorstellen dat iemand anders je vriend(in) aantrekkelijk of sexy vindt, maar voel je dat zelf niet. Bij een subjectieve seksuele aantrekkingskracht voel je dat zelf wel.
In nieuwe man-vrouw vriendschappen erkennen drie op de tien romantische gevoelens te hebben voor hun vriend(in) . Als het over seksuele gevoelens gaat naar de vriend(in), scoren de mannen dubbel zo hoog als vrouwen en daarbij maakt het overigens weinig uit of ze zelf al een relatie hebben. Opmerkelijk of niet is dus dat veel meer mannen dan vrouwen seksuele of romantische gevoelens koesteren. Als verklaring kan je opperen dat mannen de vriendelijkheid van een vriendin ten onrechte aanzien voor seksuele interesse van haar kant, die vervolgens hun eigen seksuele interesse aanwakkert. De meeste mannen bekijken de wereld sowieso meer door een seksuele bril dan vrouwen. Als mannen de primaire evolutionaire theorie willen overstijgen, kunnen ze leren hoe vrouwen bovendien ook gewoon goede maatjes kunnen zijn.
In langdurige vriendschappen en vriendschappen die al bestaan sinds kinder- of studententijd speelt de romantische en subjectieve seksuele aantrekkingskracht quasi niet (meer). Duurzame vriendschapspartners geven aan dat ze de kaap van de romantisch en de subjectieve seksuele aantrekkingskracht hebben overwonnen. Initieel hebben deze thema's geïnterfereerd doch gaandeweg bleken ze niet intens of langdurig, werden ze besproken doch niet geconsumeerd of losten ze zichzelf op. Bovendien stellen we vaak vast dat de aantrekkingskracht kortstondig en eenzijdig is.
De vrouw-homo vriendschap
Vier procent van de heterovrouwen heeft een hechte vriendschap met een homoseksuele man 'gay best friend'. Dat is vier keer meer dan het aantal mannen dat bevriend is met een lesbische vrouw. Uit Amerikaanse onderzoeken is gebleken dat vrouwen meer openstaan voor vriendschappen met mannen met een andere seksuele geaardheid. Ze rapporteren dat deze vriendschappen als heel openhartig en intiem worden ervaren en ze vinden dat deze relaties als even hecht aanvoelen als deze met hun vriendinnen juist omdat de seksuele agenda ontbreekt. De vrouwen voelen zich gewaardeerd om hun persoonlijkheid en niet om hun seksualiteit. Maar ook voor de homomannen wordt deze relatie als minder jachtig ervaren en kan wederzijdse zorgende aandacht rijkelijk plaats vinden.
Vriendschap met een ex
Meerdere mensen rapporteren dat ze ook een vriendschap kunnen hebben met een ex-partner. De seksuele aantrekkingskracht is over en men wil niets erotisch meer van elkaar. Als die erotische lading is weggevallen, geven mensen aan een hogere graad van vriendschap en verbondenheid voor elkaar te hebben gevonden dan in de tijd ze nog een erotische relatie hadden. Ook partners zullen sneller geneigd zijn een vriendschap met een ex te aanvaarden dan met iemand waar 'erotiek' nog niet op het agenda heeft gestaan.
Spelregels
De man-vrouwvriendschappen hebben een hogere graad van complexiteit. Mits het in acht nemen van een aantal spelregels, blijf je uit de gevarenzone. Hier enkele adviezen van de deelnemers aan de groepsronde.
* M/V Vriendschappen zijn vaak voor de betrokkenen een minder groot probleem dan voor de eigen partner (jaloezie) of de omgeving (kritische insinuaties en hoongelach).
* In regel is het de vrouw in de relatie met de man, die bepaalt of de vriendschap wel of niet kan. Hoe zij zich voelt in haar relatie is van doorslaggevend belang.
* Het is wenselijk dat de eigen partner de vriend(in) kent en waardeert.
* Geheimzinnigheid is uit den boze.
* Je partner staat op de eerste plaats.
* Uit respect voor je partner noch emotioneel, noch lichamelijk té dicht bij je vriend(in) staan.
* Vriendschap is belangrijk en soms blijvender maar als het belangrijker dan je partner zou zijn, dan moet je van partner wisselen.
* Deel je vertrouwelijke dingen met een vriend(in) dan moet je dat ook doen met je partner.
* Een vriend(in) heeft niet de rol van een derde in de relatie. Gezamelijke momenten en activiteiten zijn dan ook gelimiteerd in tijdsduur en frequentie. Elke week uit eten gaan met je vriend(in) is misschien een brug te ver (voor je partner), een maandelijkse lunch daarentegen kan best.
* De tijd die je met een vriend(in) spendeert, dien je in drievoud met je partner te delen. Kortom zorg dat je partner niets tekort komt tov die vriend(in).
* Met een vriend(in) deel je een verbondenheid op een specifiek terreinen (sport, job, engagement,...) en is het wijs om enige terughoudendheid aan de dag te leggen als het ganse levensrepertoire passeert.
* Zet je partner niet in de gevangenis door een verbod te leggen op een man-vrouwvriendschap immers iedere gevangene droomt van de ontsnapping.
*Je kan pas plezier en meerwaarde aan je vriendschap beleven als je partner er geen bezwaar tegen heeft en JOU vertrouwt. Maakt je partner kanttekeningen omdat hij de MAN in kwestie niet vertrouwt, beluister dan zijn argumenten, hij zal waarschijnlijk wel tot op zekere hoogte gelijk hebben.
*Als je partner niet toestaat dat je een vriendschapsrelatie hebt met een man dan zou je het omgekeerde ook niet moeten toestaan. Een man baseert zijn mening veelal vanuit hoe hij zelf in zo'n situatie is.
Maatjes en soms wat meer....
Er zijn twee opvallende lacunes in onze welles-nietes discussies.
Het ongemak als enkele zwarte ijsberen (intieme vrienden: zie deel 3) erin slagen het beste van de twee werelden te verzoenen los van druk of hogere verwachtingen.
Hoe moet het verder als je je seksueel aangetrokken voelt tot een vriend(in)?
* het wordt initieel als bedreigend ervaren maar het hoeft niet het einde van de vriendschap te betekenen.
* in 50 % van de gevallen wordt deze aantrekkingskracht niet uitgesproken waardoor ze gaandeweg kan uitdoven.
* aantrekkingskracht wordt niet uitgesproken omdat men bang is de vriendschap te verliezen, men angst heeft voor afwijzing of men zich realiseert dat het niet wederzijds is.
* als de seksuele spanning wel wordt benoemd, dan houdt de vriendschap in de meeste gevallen nog altijd stand omdat de vriendschappelijke aantrekkingskracht het sterkst en meest doorslaggevende is en de vrienden hun vriendschap niet op het spel willen zetten.
* sommige mensen integreren het seksuele element in hun vriendschap. Ze delen het bed maar blijven in de eerste plaats vrienden en geen geliefden. Iets wat bekend staat als friends with benefits. Zie deel 3.
Vriendschap is de meest subtiele vorm van affectie en een goede basis voor een partnerrelatie. Bovendien vormt vriendschap naast seksualiteit een groeiend bindweefsel. Veel koppels zijn zich te weinig bewust van het feit dat een romantische relatie naast erotische passie ook nog ruimte laat aan vriendschap. Ik merk regelmatig aarzeling als ik tijdens therapie vraag of de partner (nog steeds) de best vriend(in) is. Er wordt meestal in 'of..of...'-termen gedacht: of er is aantrekkingskracht of er is vriendschap. Elkaar vriendschappelijk te nabij zijn, heft voor velen een stuk van de erotische aantrekkingskracht op. Nochtans blijft vriendschap een goede voedingsbodem voor een duurzame liefdesrelatie.
Persoonlijke visie
Het eerlijkste antwoord in de hele welles-nietes discussie is dat we allemaal wel willen dat een fijne man-vrouw vriendschap bestaat omdat we ons realiseren dat zo'n vriendschap intrinsiek een ander groeipotentieel in zich draagt dan de klassieke vriendschap. Vriendschap tussen een man en een vrouw mag best als een soort ideaal worden gezien omdat er in deze omgangsvorm veel meer op zoek kan worden gegaan naar complementariteit.
Als je open minded bent, kan je op je weg zeker een vriend(in) voor het leven tegenkomen. Het is geen conditio sine qua non maar eerder een vallende ster. Het is te hopen dat die valt onder een goed gesternte en dat je de juiste wens doet!
In de hele discussie zijn de stemmen gelijk verdeeld en geeft iedereen trouwens het antwoord dat in zijn of haar kraam past. Mannen en vrouwen zitten biologisch zo in elkaar dat ze niet primair met vriendschap op elkaar reageren maar als man en vrouw. Een absolute voorwaarde voor het welslagen van een platonische vriendschap is dat er geen erotische chemie in het spel is (geweest) en wellicht ook dat de vriend(in) subjectief onaantrekkelijk is, dwz. niet je type is. Mannen willen van nature met, voor hen, aantrekkelijke vrouwen gezien worden; voor vrouwen speelt dit niet zo. De onvoorwaardelijkheid van de vriendschap wordt hierdoor weliswaar opgeheven.
Ikzelf zie niets in een kopje koffie drinken met een vriend die niet met me gezien wil worden. En ik voel al helemaal niets voor een vriendschap waar wel een seksuele spanning bestaat of waar er eentje de eigen behoeften onderdrukt omdat men kost wat kost de vriendschap in stand wil houden. Dat kan nooit een zuivere vriendschap worden. Echte vrienden hebben bij mij een streepje voor omdat ze mijn drang naar competitiviteit en complementariteit voeden en ik iets minder weerstand vertoon als ze me een spiegel voorhouden.
Bovendien meen ik dat we vaak overreageren als er mogelijks erotische aantrekkingskracht in de lucht hangt. We zouden uit ondervinding moeten weten dat deze even vaak koelt zonder blazen.
Persoonlijk weet ik dat het hebben van een vriend een mooie meerwaarde is doch de hele discussie wordt voor mij minder pragend en relevant omdat mijn man mijn beste vriend is.
* de inhoud past evenzeer voor man-man en vrouw-vrouwvriendschappen bij homoseksuelen paren.
Deel 1 : Vriendschappen
Deel 3: Friends with benefits vs intieme vrienden (maart 2013)
|
