Heb jij soms het gevoel dat je niet helemaal deugt als moeder en dat alle andere mama’s het zo veel beter doen dan jij? Maak jezelf niets wijs want perfecte moeders bestaan niet. Het wordt hoog tijd die illusie te doorprikken. Door louter een ‘good enough mother’ te zijn, win je kwaliteit voor jezelf, je kinderen en je omgeving.
Dagelijks zie en hoor ik vrouwen die worstelen met de perfectienorm en dat is nergens voor nodig. Wij zijn absolute perfectionista’s. Ben ik op wereldreis geweest? Check! Loopt mijn carrière? Check! Heb ik een huis en een stel belangrijke vrienden? Check! Bezocht ik de retrospectieve in de BOZAR en heb ik al kaarten voor de première van..? Check! En dan zijn er nog de kinderen. We zijn het gewend om alle nieuwigheden vlotjes in ons leven in te passen, maar met kinderen en/of een baby lukt dat plots niet meer als vanzelfsprekend.
De komst van een baby…
Een kind is een baan erbij, dus moet je keuzes maken. Voor veel mensen is dat de eerste keer dat ze daarmee geconfronteerd worden. Bovendien zit niet iedereen op een roze wolk en dat toegeven blijft een gigantisch taboe. Mensen begrijpen niet dat je tegenstrijdige gevoelens kan hebben die gewoon naast elkaar staan. Je bent blij met je kinderen én je nieuwe baby maar je gaat ook door een (mini)rouwproces, want het leven dat er was, is niet meer. Je voelt je een halfbakken, slechte moeder die zich niet onvoorwaardelijk kan geven voor het moederschap én er bovendien niet eens gelukzalig bijloopt. Je vindt het behoorlijk frustrerend dat je al twee weken met diezelfde jeans en slobbertrui rondloopt en je jurkje en nylons in de kast blijven. Om nog niet te spreken van je bezorgdheid dat je professioneel niet meer up to date blijft, van je ongelezen kranten en van je vaktijdschriften die al maanden onaangeroerd op je bureau liggen.
Hoe lang is het geleden dat er nog eens een man net wat langer naar je keek. Ja, gisteren toen je rood aangelopen met je krijsende baby de winkel uitliep omdat je hem niet rustig kreeg. Je had wel willen opgaan in rook of minstens voor even verdwijnen in de mist. Als je die frustratie niet durft, kan of mag uitspreken dan gaat het een eigen leven leiden. Gedachten en gevoelens die je probeert weg te drukken, komen in tienvoud terug. Dankzij je vrije associatie haal je er van alles bij om die negatieve gedachten nog meer uit te vergroten….. ‘en mijn man kijkt niet meer naar me want ik geraak mijn babykilo’s maar niet kwijt, ik kan over niks meer meepraten, straks daalt mijn marktwaarde en een perfecte mama kan ik ook al niet zijn’.
Heel veel vrouwen hebben een steuntje in de rug nodig als ze door bevalling of moederschap uit balans zijn geraakt. Velen hebben een moeilijke bevalling achter de rug en kampen met veel onzekerheden over het welzijn van hun baby. Veel vrouwen zijn al blij dat ze het einde van de dag halen en het grote doel is ergens tussen de luiers en de vuile was zoek geraakt. Ze blijven maar doorrennen als een soort hamstertjes in een eeuwig draaiend rad. Ze verdringen al deze negatieve emoties want ze hebben toch zo’n mooie baby! Als je daar niet aan sleutelt, raak je sneller prikkelbaar en heb je een hogere kans op (postnatale)depressie en dat alles leidt dan weer tot een verhoogde kans op scheiding. Blijf als vrouw niet op je eigen eilandje zitten omdat je overtuigd bent dat jij de enige bent die niet zo blij en gelukkig is, maar eerder onzeker en energieloos. Het is nergens voor nodig, doorbreek de stilte, deel je ervaringen met lotgenoten en ervaringsdeskundigen en de mist klaart alvast wat meer op. Vrouwen luisteren te weinig naar zichzelf. Ze moeten aangezet worden tot zelfzorg. Geen zelfzorg als het kalf al half verdronken is, maar preventieve zelfzorg op regelmatige basis om te herbronnen en om naast hun moeder-zijn ook hun vrouw-zijn weer nieuwe voeding en leven te geven.
Om de weg naar jezelf terug te vinden, heb je een uitkijkpost nodig want als je er middenin zit dan heb je geen overzicht en als je geen overzicht hebt, dan krijg je ook geen inzicht in hoe het anders kan. Op dat vlak kunnen vrouwen veel leren van hun mannen. Zij gaan fietsen met hun clubje. Punt. En tijdens die rit zijn ze niet met de kinderen, het huishouden en de boodschappen bezig. Ze beschikken over een uiterst effectieve on/off knop.
Bij vrouwen ligt dat anders. Als je kinderen hebt, dan loopt je hart gedeeltelijk buiten jezelf. Bovendien heb je een bredere hersenbalk, waardoor er meer prikkels heen en weer pingpongen en alles met alles verbonden is. Je wilt bovenal dat het goed gaat met je geliefden. Als dat gerealiseerd is, ben je uitgeput en kom je bijgevolg niet meer toe aan jezelf. Een kind krijgen is een ingrijpend life-event waarin je voldoende steun mag krijgen. Er verandert zo veel maar neem je relatie als een soort zekerheid aan. Het is mede daarom belangrijk dat je tijd in elkaar blijft investeren, dat je blijft beseffen dat jullie kinderen uit jullie liefde geboren zijn en dat je ook met z’n tweeën leuke dingen blijft doen. Even niet mama en papa maar man en vrouw.
Ouders van jonge kinderen
Uit onderzoek blijkt dat ouders van jonge kinderen per dag slechts vijf tot zeven minuten écht met elkaar praten en dat het hebben van kinderen vaak leidt tot teleurstellingen in wederzijdse verwachtingen tussen de partners. In bijna een derde van de gevallen is dat goed voor een scheiding voor het eerste kind vier jaar is. Behoorlijk confronterende cijfers. Om alles geregeld te krijgen, zijn vrouwen voortdurend aan het plannen om toch maar de controle te behouden. Veel vrouwen leggen die planning ook op aan hun man en dat zorgt voor weerstand. Maak goede afspraken zodat je geen strijd hoeft te voeren over onbenulligheden. Voel je niet voor alles de eindverantwoordelijke, leer loslaten en delegeren en maak tijd voor jezelf. Wie eerst goed voor zichzelf zorgt, kan dat naderhand ook weer oprecht en met blijheid voor de anderen doen.
Als je wat beter voor jezelf zorgt, wordt je een leuker mens voor je kinderen, je partners en je vriendinnen. Het grootste plezier dat je je kinderen kan doen, is jezelf goed in je vel voelen. Kinderen doen immers wat jij doet, niet wat je zegt. Ze pikken de boodschap op die jij non-verbaal uitstraalt. Je mag nog zoveel keer zeggen dat je het leuk vindt om te werken, als je dat niet uitstraalt dan geloven ze je niet. En gelijk hebben ze. Heel wat vrouwen worstelen dagelijks met schuldgevoelens en zijn voortdurend aan het piekeren. Dat zijn immense energievreters die helemaal niets opbrengen. Welk voorbeeld wil jij je kinderen meegeven? Immers al wat je aandacht geeft groeit, dus focus jij op het onkruid of op de hortensia’s?
Halt aan de perfectie
Jullie weten inmiddels dat de perfectie niet haalbaar is, dat de anderen het ook niet kunnen én dat het bovendien ongezond is. Hoe angstiger mensen zijn om controle te verliezen, hoe meer ze erop hameren om alles perfect te houden. In plaats van de druk van de ketel te halen, gaan vrouwen op het gaspedaal staan. Het leven is nu eenmaal niet perfect, dus waarom zou jij en je gezin dat wel zijn? Alleen met humor, zelfrelativering, tijd voor elkaar, wat schuiven, wat geven, nemen en loslaten, kan je erdoorheen laveren. Doe je dat niet dan wordt je slechts een schaduw van jezelf en word je gek. Vrouwen steunen elkaar vaak te weinig.
Mannen bekritiseren elkaar veel minder en ook daar kunnen vrouwen iets van leren. Vrouwen zouden beter met wat meer echtheid en oprechtheid aanwezig zijn voor elkaar, met een open geest en ontvankelijk om te leren van de getuigenissen van hun vriendinnen. ‘Ik doe het zo, zij doet het zo en nog een ander pakt het weer anders aan’. Uit elk verhaal neem je iets dat jou aanspreekt en zo maak je je eigen unieke cocktail, die je doorheen de jaren en afhankelijk van de noden gretig aanpast en vernieuwt. Gedeelde ervaringen worden leerervaringen en maken het moederschap veel luchtiger.
The Good Enough Mother
Good-enough is een trend. De term komt oorspronkelijk van Donald Winnicott, kinderarts en psychoanalist. Hij onderzocht de voorwaarden om een goede moeder te zijn. Hij besluit dat een good-enough environment voor het kind en een good-enough mother de sleutels tot geluk en succes zijn. De good-enough mother is de moeder die haar best doet naar de omstandigheden. Winnicott accentueert de term good-enough, wat betekent niet-perfect. De good-enough-theorie maakt alles relatief en bijgevolg realistisch en haalbaar. Het opvallende van Winnicott is dat hij expliciet aangeeft dat elke verzorger van de baby in potentie een good enough mother kan zijn. Een ‘perfecte’ verzorger zou het kind de mogelijkheid ontnemen te leren omgaan met frustraties. Het kunnen tolereren van ongemakken is een voorwaarde voor een gezonde relatie met anderen en de omgeving.
Het kind af en toe delegeren aan anderen, het gradueel loslaten (separatie) om te kunnen individualiseren en ontdekken is een vaardigheid die moeders zich dienen eigen te maken.
Balanceren is een kunst
Denken dat de rest van de wereld wel in balans is, is een illusie. Besef dat we allemaal over een bijna feilloos zelfsturend mechanisme beschikken om ons het herpakken. Maar dan moeten we wel trainen en onszelf mislukkingen toestaan. We leren immers evenveel uit mislukkingen als uit successen. Als je de verkeerde afslag neemt, ga dan terug, kijk wat er fout liep, draai het om en blijf glimlachen om jezelf. Met een beetje moeite en goede informatie kan je er zelf achter komen waar het begon en geraak je er zelf ook weer uit. Lukt dat niet, dan spelen er mogelijks nog onbekende factoren mee en roep je best de hulp in van een deskundige. Vaak zijn dan een paar gesprekken al genoeg om je weer op weg te helpen. Stop dus met doen alsof want dat kost heel veel energie.
Uiteindelijk gaat het er niet om de vraag of je wel of niet in balans bent maar of je kan balanceren. Zoek dus uit waar jij goed in bent en focus je daarop. Als je gelooft in je weerbaarheid, wendbaarheid en aanpassingsvermogen dan krijg je vleugels.
Vraag je voortdurend af ‘Moet ik dit nu (echt) doen’ ? Je hebt altijd een keuze en morgen is er weer een nieuwe dag om moeder én vrouw te zijn.
Noot
Veel vrouwen hebben een steuntje in de rug nodig als ze door het veeleisende moederschap uit balans zijn geraakt. Voor sommigen gebeurt dit in de periode dat ze babies hebben voor andere als hun kinderen naar school gaan. Velen hebben het idee dat hun probleem niet zwaar genoeg is om naar een therapeut te stappen. Het boek ‘Perfecte moeders bestaan niet’ van Diana Koster is een mooi geschenk boordevol tips en herkenbare adviezen voor al dan niet jonge moeders met hun ‘veeleisende’ kroost die naast het moederschap ook nog graag vrouw willen zijn.
Koster, D. (2012). Perfecte moeders bestaan niet. Lannoo:Tielt.
