Kameleon

Patricia Meyntjens

Levenswijzer: Eigenzinnig of sociale kameleon... en wat betekent dat voor uw relaties


Bent u altijd dezelfde of past u zich aan ieder gezelschap aan? Bent u een sociale kameleon of een eigenzinnige en wat betekent  dat voor  uw job en uw  relaties? Je bent ofwel eigenzinnig ofwel een sociale kameleon maar binnen beide categorieën bestaat een glijdende schaal; dwz. sommige mensen zijn veel uitgesprokener eigenzinnig dan anderen. Hoe extremer de score, hoe zekerder we kunnen zeggen dat iemand een sociale kameleon of juist eigenzinnig is.


Test jezelf


Ik vind het moeilijk om andere mensen na te doen.

Op feestjes probeer ik om niet bij anderen in de smaak te vallen.

Ik kan alleen ideeën verdedigen waar ik al in geloof.

Ik kan zo een praatje houden over een onderwerp waarover ik bijna geen info heb.

Soms voer ik een show op om anderen te vermaken.

Ik zou een goede acteur kunnen zijn.

In een groep mensen sta ik zelden in het middelpunt van de belangstelling.

In verschillende situaties en bij verschillende mensen gedraag ik me anders

Ik ben er niet zo goed in om ervoor te zorgen dat anderen mij aardig vinden

Ik ben niet altijd degene die ik lijk te zijn.

Ik verander mijn mening of gedrag niet om bij iemand in een goed blaadje te komen.

Mensen vinden mij een entertainer.

Ik ben nooit goed geweest in improvisatie en spelletjes als Hints.

Ik vind het moeilijk om mijn gedrag aan verschillende mensen en situaties aan te passen.

Op feestjes laat ik grapjes en verhalen vertellen over aan anderen.

In gezelschap voel ik me wat ongemakkelijk en kom ik niet zo over als ik zou willen.

Ik kan iemand recht in de ogen kijken en tegen hem liegen (voor de goede zaak).

Ik kan aardig doen tegen mensen terwijl ik ze eigenlijk niet aardig vind.



Scoringssleutel : Als uw antwoord overeenkomt met het antwoord dat hieronder staat,geeft u uzelf 1 punt voor dat item.


1. niet waar 2. niet waar 3. niet waar 4. waar 5. waar 6. waar 7. niet waar 8. waar 9. niet waar 10. waar 11. niet waar 12. waar 13. niet waar 14. niet waar 15. niet waar 16. niet waar 17. waar 18. waar



Scoorde u 0-10 punten? Dan bent u relatief eigenzinnig. U vaart voornamelijk op uw innerlijk kompas en neemt uw gevoelens en opvattingen als leidraad voor uw gedrag. U gedraagt zich in verschillende situaties hetzelfde en bent niet bezorgd of u een goede indruk maakt op anderen. Hoe lager het aantal punten in deze categorie, des te groter uw eigenzinnigheid.


Scoorde u 11-18 punten? Dan bent u een sociale kameleon. U kunt opschieten met veel verschillende mensen en past zich aan de situatie aan waarin u zich bevindt. U wil graag positief overkomen op anderen. Hoe hoger het aantal punten in deze categorie, des te sterker is uw neiging u aan te passen aan uw omgeving.




Sociale kameleons


Sociale kameleons passen hun gedrag aan aan de situatie waarin ze zich bevinden om alzo een goede indruk op anderen te maken. Ongeveer 40 % van de mensen is in meerdere of mindere mate een kameleon. Deze eigenschap wordt ook wel self-monitoring genoemd. Kameleons zijn high self-monitors.


De kameleon houdt sterk in de gaten of ze een positief beeld van zichzelf presenteren en in sociale situaties zetten ze hun beste beentje voor. Ze zijn degenen die tijdens een feestje de stiltes opvullen en zich ongemakkelijk voelen als dat niet lukt. Ze zijn gevoelig voor verwachtingen en gevoelens van anderen en pikken sociale aanwijzingen snel op. Ze zijn heel sterk in het lezen van gezichtsuitdrukkingen; een opgetrokken wenkbrauw is vaak al genoeg.  Bovendien zijn ze flexibel en pragmatisch ingesteld. 'Wie moet ik zijn in deze situatie en hoe doe ik dat?' vragen ze zich af.  Het gevolg hiervan is dat ze veel verschillende gezichten en rollen kunnen aannemen. Bij hun baas zijn ze iemand anders dan bij hun sportmaatje.




Eigenzinnigen


Eigenzinnigen zijn low self-monitors en vertegenwoordigen 60% van de populatie. Ze maken zich er niet zo druk om of ze een goede indruk maken op anderen. Als ze ergens zijn, op hun werk, bij familie, op een feestje, richten ze hun blik naar binnen en vragen zich af: 'Wie ben ik en hoe kan ik mezelf blijven in deze situatie?' Eigenzinnigen varen op hun innerlijk kompas. Ze nemen hun gevoelens en opvattingen als leidraad voor hun gedrag- ook als ze daardoor botsen met anderen. Als ze een feestje niet leuk vinden, zullen ze niet net doen alsof ze zich amuseren om hun gastheer te plezieren. Ze willen en kunnen zich niet makkelijk anders voordoen dan ze zijn. Hierdoor gedragen ze zich in uiteenlopende situaties hetzelfde. Iemand die deze eigenschap in extreme mate bezit, zal zich in aanwezigheid van bijvoorbeeld de koning niet anders voordoen dan in die van de loodgieter. Eigenzinnigen scannen de stemmingen van anderen minder af omdat ze zich hier toch maar zelden of matig aan aanpassen. Hierdoor hebben ze een duidelijkere boze blik nodig om hen de mond te snoeren.




Alles heeft een prijs



De prijs van het sociale beest


Sociale kameleons beschikken over veel wilskracht om zichzelf steeds aan te passen. Het vergt veel energie om een positief plaatje van jezelf te presenteren. Om op je werk vriendelijk te blijven, tegen een klant die je liefst buiten zou schoppen of om tegen je vriendin te zeggen dat je het helemaal niet erg vindt dat ze niet op de afspraak kan zijn, dien je de reserves van je wilskracht aan te spreken en krijg je daarvoor later de rekening gepresenteerd. Kameleons verbruiken hierdoor in hun dagelijks leven meer wilskracht dan eigenzinnigen omdat ze meer bezig zijn met hun imago. Daarom is het voor hen moeilijker om na een dag vol zelfpresentatie en aardig zijn,'s avonds thuis op eenzelfde elan verder te gaan.


Op carrièrevlak werpt hun flexibiliteit en aanpassingsvermogen vruchten af. Sociale kameleons kunnen beter opschieten met hun collega's en stoten sneller door naar de top dan hun eigenzinnige tegenhangers. Dit komt omdat ze beter weten hoe ze zich in zeer wisselende en uiteenlopende situaties moeten gedragen en gemakkelijk omgaan met verschillende mensen. Hierdoor vinden anderen, onder wie hun bazen, hen sympathieker. Ook slagen ze er beter in zichzelf gunstig te presenteren.


Het is echter nog maar de vraag of het fijn is om zo'n opgeklommen sociale kameleon als baas te hebben want doordat ze flexibel zijn, kunnen ze inconsistent en daardoor onbetrouwbaarder overkomen. Dat kan hun positie als leider verzwakken.


Hun sociale wereld is versnipperd. Ze hebben veel verschillende soorten vrienden; met de ene gaan ze tennissen, met de ander praten ze over hun relatieproblemen en met weer een ander gaan ze naar de wijncursus. Hun vriendschappen zijn gemiddeld genomen wat oppervlakkiger en vooral gebaseerd op de dingen die ze samen met een ander doén. Ze kunnen relaties gemakkelijker stopzetten of laten doodbloeden en maken bewust de keuze 'trossen los'.


Wat de romantische liefde betreft, hebben ze minder goede kaarten en zijn ze vaak ongelukkig.  Hoewel ze op het eerste gezicht een goede indruk maken en door hun sociaal aanpassingsvermogen erg  populair zijn, zijn hun liefdesrelaties -net als hun vriendschapsrelaties- gemiddeld genomen minder hecht en minder toegewijd.  Om confrontaties te vermijden verbergen extreme kameleons hun emoties en daardoor zijn ze minder intiem met hun partner. Ze zijn goed in staat aan te voelen wat een ander verwacht en zij passen daar hun gedrag op aan, in plaats van zichzelf te laten zien. In een liefdesrelatie werkt dat niet, omdat intimiteit dan uitblijft. Zo is het moeilijker een echt passende partner te vinden.


Bovendien zien ze liefde vaker als een spel. Ze hebben meer afspraakjes en relaties met verschillende mensen en die relaties duren korter. Ze scheiden ook vaker en mede omdat ze met vele mensen overweg kunnen, hebben ze het idee dat er nog genoeg potentiële partners rondlopen. Pittig detail : sociale kameleons hebben ook meer seksuele fantasieën over andere mensen dan hun partner.


Ze hechten meer waarden aan het uiterlijk van hun partner en/of zijn of haar sociale status en dit vaak uit bezorgdheid om het eigen imago. Sociale kameleons zijn dus eerder geneigd een knappe partner aan de haak te slaan die misschien wat minder sympathiek of intelligent is.


Dat de verpakking belangrijk is, is ook terug te vinden in hun aankoopgedrag. Ze letten bij het beoordelen van een product meer op het imago ervan dan op het product zelf.




Trouw aan de eigenzinnigheid



Eigenzinnigen verzamelen een select sociaal clubje mensen om zich heen met wie ze verschillende activiteiten ondernemen. Met die ene goede vriend(in) gaan ze naar de sauna én bespreken ze hun problemen. Hun relaties zijn hecht en langdurig en vooral gebaseerd op een persoonlijke klik. Omdat hun vriendschappen intiem zijn, vinden ze het erg als er conflicten zijn. Ze zullen er dan ook alles aan doen om het conflict op te lossen. Ze vinden het niet erg dat mensen hun negatieve kanten kennen. Ze vinden het noodzakelijk dat mensen hen kennen zoals ze zijn en zijn behoorlijk transparant over eigen mogelijkheden en beperkingen.


Op professioneel vlak zeggen de eigenzinnigen vaak wat ze denken en bemoeilijken hiermee een aantal interacties. Ze beseffen dat ze niet altijd even tactisch zijn maar ze hebben het hart op de tong.  Ze willen zich wel aanpassen, maar het lukt niet altijd even goed. Als ze het ergens niet mee eens zijn, zeggen ze dat vrijwel altijd; ook als dit ingaat tegen de meerderheid. Maar als het nodig is, kunnen ze zich wel aansluiten bij de groep. Als verkoper zijn ze minder geschikt omdat ze altijd eerlijk willen zijn tegen klanten.


Op vlak van de romantische liefde geloven eigenzinnigen vaker dat er slechts één ware is. Ze zoeken een partner voor het leven. Ze zullen eerder de voorkeur geven aan een misschien wat minder in het oog springende knappe man of vrouw met wie het op persoonlijk vlak goed klikt. Het komt bij eigenzinnigen ook meer voor dat zij nog steeds samen zijn met hun eerste liefde. Anderzijds kan het hen ook diep ongelukkig maken als ze de ware niet vinden.


Als het op uiterlijkheden aankomt, is de de eigenzinnnige weinig conformistisch. Hij zal zich voor een feestelijke gelegenheid niet in bochten wringen om een vormelijk pak te dragen maar wenst zijn authenticiteit te behouden. Ze voelen zich het meest op hun gemak bij een partner die duidelijk voor iets staat en kleur durft te bekennen. Onbewust zijn ze op zoek naar een duozitter die, af en toe, samen met hen tegen de stroom in durft te varen.


Hun aankoopgedrag wordt regelmatig voorafgegaan door een gedegen marktonderzoek. Ze gaan zelden voort op algemene standaards of adviezen maar nemen, soms eindeloos, tijd om productvergelijkingen te maken. De intrinsieke waarden van een product zijn doorslaggevend.



Gewikt en gewogen



Wie is uiteindelijk nu beter af: de sociale kameleon of zijn eigenzinnige tegenhanger? Ieder type heeft zijn plussen en minnen. Sociale kameleons functioneren het best in veel verschillende en in nieuwe situaties. Eigenzinnigen vormen makkelijker een hechte band met geliefden en vrienden.


Over het algemeen is het niet beter om het ene of het andere type te zijn. Trouwens ieder type denkt dat zijn type het best is. Zo zal een sociale kameleon een eigenzinnige misschien een rigiede hak vinden en een eigenzinnige zal zijn tegenhanger een kruiperige draaikont vinden.


Toch is het belangrijk om te onderkennen welk type je bent want dan krijg je meer inzicht in je sterke en zwakke punten.


Alhoewel je je type niet kan veranderen, kan je wel experimenteren met de positieve punten van de andere partij. Ben je een eigenzinnige, stel je dan eens wat flexibeler op en kijk wat er gebeurt als je je mening wat voorzichtiger formuleert. Als sociale kameleon kan je proberen wat meer van jezelf te laten zien en laat tijdens een gesprek iemand anders de stiltes maar eens opvullen !